Als je wordt getroffen door een crisis, staat plotseling alles op losse schroeven. Of die crisis nu een coronavirus, een burn-out, een bore-out of iets anders is, een crisis dwingt je tot een harde reset. Intuïtief willen we vasthouden wat we hebben, zeker als het fijn is wat we hebben, maar ook als wat we hebben niet eens de beste optie is. Als behoud van wat we hebben niet lukt of op het spel staat dan geeft dat stress en voel je dat de crisis met je aan de haal gaat. Je raakt weg van je autonomie waardoor je niet goed kunt beslissen wat te doen. Je autonomie herpak je door in 5 fases de regie weer in handen nemen. Dat geeft rust in je hoofd, nieuwe mogelijkheden, en handvatten om goed uit die crisis te komen.
Fase 1: Crisis dwingt tot een harde reset
Iedere crisis doet één ding heel effectief: het brengt je in één klap tot stilstand. Terwijl je naar lucht hapt en probeert te bevatten wat je is overkomen, komt ondertussen je afweermechanisme op gang. Dit herken je aan typerende gedachten zoals ‘dit kan niet waar zijn’, ‘hoe kan ik ooit uit deze crisis komen‘, ‘waar is hier de nooduitgang’ en ‘wat is dit onrechtvaardig’.
Daarmee probeer je betekenis te geven aan wat er gebeurt. Deze subjectieve interpretatie bepaalt voor een belangrijk deel hoe je de situatie ervaart en in welke mate je er door uit het lood raakt.
Fase 2: Er is geen nooduitgang en het is óók niet rechtvaardig
Na een poosje begint het besef door te dringen dat die nooduitgang niet bestaat, en dat crisis niet doet aan ‘eerlijk’. Op dat moment treedt vaak een volgend mechanisme in werking: behoudende bescherming. Je herkent dit beschermingsmechanisme aan typerende neigingen zoals het eigen hachje redden, de boel op slot, de kat uit de boom kijken, en blijven zitten waar je zit. Want als je nu maar blijft zitten waar je zit kun je die crisis misschien bezweren en blijft alles veilig bij het oude.
In feite ontken je dat het is zoals het is. Want je wit er niet aan. Deze neiging is een menselijke reflex. Niks mis mee, als je er niet in blijft hangen (slachtofferrol, klagen) maar deze fase gebruikt als springplank naar de fase van constateren: snappen dat je het niet wilt maar dat het toch zo is.
Fase 3: Erken de shit
Door te constateren dat het is zoals het is maak je ruimte voor je werkelijke bezorgdheid: wat betekent deze crisis voor je gezondheid, voor het welzijn van je dierbaren, voor je werk en alles wat daar op het spel staat?
Je hoeft die bezorgdheid niet weg te drukken, hij is er gewoon. Druk je hem weg, dan wordt hij onderhuids groter en groter en krijgt je bezorgdheid controle over jou. Dat draai je liever om! Door je bezorgdheid te erkennen en te verdragen breng je hem naar normale proporties en kun jij door.
Fase 4: En door… maar niet overhaast
Je hebt nu ruimte voor de vraag: En nu dan? Deze vraag zet jou in beweging, naar onbekende gronden. Je brein gaat oplossingen bedenken voor jouw crisis-probleem. Let op, doe je dit te snel dan kan het ook een valkuil zijn. Als je direct in de oplossing-modus gaat bestaat de kans dat je een oplossing probeert te bedenken voordat je het probleem goed in beeld hebt, waardoor je niet het echte probleem oplost.
Of je oplossing is wel relevant maar lost het probleem slechts gedeeltelijk of tijdelijk op, waardoor je jezelf van de regen in de drup helpt.
Crisis managen begint met contemplatie
Stel eerst eens vast: wat is eigenlijk het probleem aan het probleem? En wat is daar voor jou het allerergst aan? Wat staat er precies op het spel, welke waarde? Niet zozeer in euro’s maar eerder in filosofische zin – denk aan waarden als (financiële) vrijheid, onafhankelijkheid, zekerheid, gezondheid, aanzien, harmonie. Het is een heel interessante vraag om aan jezelf te stellen: Is dat ook één van mijn kérnwaarden?
De vruchtbare keerzijde van crisis
De vraag of de waarde die op het spel staat voor jou een kernwaarde is, daarin zit de fantastische opening naar de vruchtbare keerzijde van crisis. Er zijn twee antwoorden mogelijk:
Antwoord 1: Ja, een kernwaarde. Dit besef maakt een oerkracht in je los om je best mogelijke oplossing te bedenken om deze waarde te borgen. De crisis zorgt er dus voor dat je groeit en jezelf verbetert.
Antwoord 2: Nee, geen kernwaarde. Je was dus vóór de crisis al die tijd al de verkeerde kant op aan het rennen! De crisis bied je nu een harde reset aan, op een presenteerblaadje. Vanuit die reset kun je verkennen naar welke verandering je (eigenlijk al veel langer) verlangt.
Zo’n inzicht ontbrandt het vuur in jezelf, waardoor je onvermijdelijk die verlangde verandering in gang gaat zetten. Een verandering ten goede, die je zonder crisis nooit had ingezet, of misschien pas over 10 jaar.
Fase 5: Benut het verander-momentum van de crisis
Deze helderheid geeft bovendien vertrouwen dat je hier goed (vaak zelfs beter) uit gaat komen. Dat vermindert je stress en vergroot je autonomie, waardoor je beter kunt denken en betere keuzes kunt maken en een beter plan de campagne.
Je stelt jezelf in staat om een situatie waarin plotseling en ongevraagd alles op losse schroeven komt te staan, te herkennen als een veranderingsmoment en het aanwezige verander-momentum aan te grijpen om kloppende keuzes te maken. Keuzes die reflecteren wat jij koestert.
Als je het leven koestert wil je keuzes maken die dat reflecteren
Crisis dwingt tot een harde reset. Hoe het daarná wordt, bepaal jij. Door de keuzes die je vandaag maakt voor je gezondheid, je gezin, je carrière, je relaties.
Wil je hier mijn hulp bij, dan kan dat op 4 manieren (lees hieronder hoe ik dat tijdens Corona veilig doe):
- Snel duidelijkheid nodig? Leiderschap coachconsult
In een consult van 1 uur sparren op niveau. Snel helderheid zodat je betere keuzes maakt.
- Langere periode begeleid worden? Coachtraject Van Dip Naar Drive
Verdiepend carrièretraject waarin ik jou een jaar lang persoonlijk coach tot ín je nieuwe baan. Loopbaanbegeleiding en persoonlijke ontwikkeling, levenslang profijt. In dit traject vind je een inspirerende en ambitieuze baan waarin je talenten, affiniteit, drijfveren, ambities en zingeving samenkomen.
- Snel back on track? Coaching Boost
In 2 intensieve dagdelen zicht op je carrière. Je Persoonlijke Essentie Schema ingevuld. Je repeterende denkcirkels doorbroken. Vertrouwen om de volgende stap te zetten: back on track.
- Snel en gratis van start? E-book: In 6 stappen het profiel van je droombaan
E-book met de 6 stappen die je moet doorlopen om een baan te vinden die echt (maar dan ook écht) bij je past.
Veilig coachen tijdens Corona
Veilig coachen tijdens corona, dat kan bij Hardhout & Porselein nu ook weer face to face in mijn praktijk. Aan mijn tafel nemen jij en ik beiden plaats aan weerszijden van een professionele plexiglazen beschermwand. Uiteraard inclusief reguliere maatregelen: handen wassen bij aankomst, 1,5 meter, na iedere sessie maak ik handgrepen, tafel etc schoon, en alleen als jij en ik ons helemaal fit voelen.
Daarnaast kun je ook nog steeds kiezen voor telefonische coaching of (beveiligd) videobellen. Zo wil ik je ook en juist in deze periode van dienst kunnen zijn.
Ook interessant voor je: ‘Zo bevrijd je jezelf stap voor stap uit de greep van je gouden kooi – en de crisis is daarvoor een uitstekend moment’
——————————————————————————————————
Je las een blogartikel van Karen Rensma
10+ jaar ervaring als chemisch technoloog, 10 jaar ervaring als coach
En verder:
Foto bij dit blog: Rudy en Peter Skitterians (Pixabay)